SAĞLIĞA DAİR YENİ GELİŞMELER
Yumurta, margarin ve tuz hakkında bildiğiniz her şeyi unutun. Bu konuda yapılan son bilimsel araştırmalar bilinen tüm gerçekleri tersine çeviriyor.. Kolesterol efsanesi yıkılıyor...
Eskiden, kalbinize iyi bakmak o kadar da büyük bir problem değildi: Dengeli beslenir, fazla içki içmez, biraz egzersiz yaparsanız, sağlıklı bir hayatı garantilediniz demekti. Gerçi çoğunluk bunları da yapmazdı ama en azından suçunu bilir, diyete başlar ya da spora ağırlık verirdi. Sonra çeşitli 'araştırma sonuçları' gelmeye başladı; insanlar aslında "kalp zehri" yiyip içiyorlardı. Kırmızı et örneğin, tereyağı, yumurta; bunlar çok kötü şeylerdi; kalp damarlarını birer tıkaç gibi tıkıyorlardı. Tuz, bir zehirdi; tansiyonu anında fırlatıyordu. Fazla yemek ve şişmanlık zaten koroner yetmezliği için yer ayırtmak gibi bir şeydi. Demek ki ne yapmak lazımdı: Kırmızı eti kes, çok canın çekiyorsa haftada tek bir yumurta ye, tereyağı yerine margarin kullan ve tuzluğu sakla.... Ama ardı ardına yürütülen bilimsel araştırmalar, her gün başka bir 'bilimsel gerçeğe' ışık tutuyor. İşte kolesterol ve kalp sağlığı cephesinden son gerçekler:
YUMURTA: Sanıldığı gibi kalp düşmanı değil. Kolesterol bombası ama artık biliyoruz ki, kolesterolün bir iyisi, bir de kötüsü var. Yumurta kandaki kötü kolesterol oranını yükselten gıdalar arasında değil.
DOYMUŞ YAĞLAR: Kırmızı ette, tereyağında ve diğer hayvansal gıdalarda var. Kalp ve damarlar için, kolesterolden daha büyük bir tehlike teşkil edebilir.
DİĞER YAĞLAR: Zeytinyağı, diğer bitkisel yağlar ve somon ile ton balığı yağı, sanki şifa: kötü kolesterol oranını düşürüp, kan dolaşımına yardımcı oluyor.
MARGARİN: Een az tereyağ kadar zararlı. Damar tıkayıcı. Genel kural; margarin ne kadar yumuşaksa, o kadar iyi.
TUZ: Tuzdan tansiyonu yükselttiği için kaçınmak gerekiyordu. Ama tansiyonu yüksek olmayanlar için durum nedir; hala açıklığa kavuşmuş değil.
EGZERSİZ: Jogging'e son. Kalp sağlığını korumak için öyle hababam efor sarf etmek, nabız atışlarınızı tırmandırmak zorunda filan değilsiniz. Uzmanlar, bahçe işleriyle, hatta ev işleriyle uğraşmanın, kalp sağlığı ve vücut için gerekli egzersizi sağladığı görüşünde.
Bilimin verdiği en iyi yenri haber ise şu: Birkaç anahtar noktayı öğrendiniz mi, kalbinize iyi bakmak çok kolay...
1- Yağ ve
kolesterol
O ilk 'bilimsel hurafeler' artık çok basit kaldı. Yani
yumurtayı kesmek, tereyağ yerine bitkisel yağ kullanmak,
kırmızı et yememekle kolesterol düşmüyor. Son bulgular, bu
garipliklere bir nebze ışık tutuyor. Bir defa, yediğiniz
kolesterol oranı, kanınızdaki oranı belirleyecek diye bir
zorunluluk yok. Vücudun kendi kolesterol seviyesini
ayarladığı da ortaya çıkan yeni sonuçlar arasında.
Yağlardan uzak durmak da kötü bir fikir. Zira vücudun yağa
ihtiyacı var. A ve D vitaminlerinin çözülmesi için yağ
gerekiyor, yoksa vücut tarafından absorbe edilemiyorlar.
Düşük yağ oranlı diyetlerin de tam olarak kalbe hizmet
etmediği doğrulandı. Akdeniz insanları mesela, kalorilerinin
en az yüzde 30'unu yağlardan alıyorlar ve kalp hastalığı
oranları çok düşük.
2-Tuz
Yüksek tansiyonun kalp için kötü bir sinyal olduğu
gerçeğini, bilimadamları keşfedeli epey oldu. Ayrıca kılcal
damarların da patlamasına yol açabilen yüksek tansiyon, bu
beyinde gerçekleşirse beyin kanamasına, kalp krizinden sonra
en yaygın ölüm nedenine yol açıyor. O yüzden tansiyonu
yüksek kişilerin sodyumdan; yani tuzdan uzak durmaları
gerekiyor. Ama bundan normal tansiyonlu kişiler için de tuz
kullanmamanın iyi olduğu sonucu çıkmıyor. Özellikle
egsersiz yapanlar için, egsersiz sırasında vücutta tuz kaybı
olduğundan, tuz kullanmamak belki de hiç iyi bir fikir
değil...
3-Egzersiz
1950'lerde başlatılan araştırmalar, spor yapanların kalp
krizi geçirme riskinin daha düşük olduğunu gösterdi. Bunun
nedeni olarak da uzun süre, kalbin de bir nevi kas olduğu ve
çalıştıkça, direncinin arttığı söylendi. Bir diğer
faktör de, doktorlara göre, damarlara daha çok kan
pompalayabilmesi olabilir. Damarlar genişleyip, kan dolaşımı
arttıkça, nabız hızlandıkça, tansiyon da düşer ve
böylece kalp krizi riski azalır. Egzersiz yapanların hala
yüzde 30 daha şanslı olduğu düşünülüyor, kalp krizi
geçirmeme babında... Ama yine de bu tespitlerin hepsi kesin
değil. En çok kafa kurcalayan sorun ise, egzersiz yaptıkça
daha çok yapmanız gerekiyor. Akıllı yiyin, sağlıklı
yaşayın...
SOĞAN VE SARMISAK
BİLDİĞİMİZ: Ağız kokuturlar; ihtiyarlar faydalı olduğunu rivayet eder...
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Soğanlar "flavonoid" ve sarmısak da "polifenol" maddesi içerdiklerinden her ikisi de kalbe çok yararlı.
NE YAPMALIYIZ: Her ikisinden de bolca yemeli.
ZEYTİNYAĞI
BİLDİĞİMİZ: Bu da bir çeşit yağ, şişmanlatır. Kesinlikle uzak durulmalıdır.
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Vücut bir takım yağlara ihtiyaç duyar. Ve doymamış yağ oranı yüksek olduğu için kolesterol seviyesini yükseltmeyeceğinden zeytinyağı en iyi kaynaktır.
NE YAPMALIYIZ: Aşırıya kaçmamakta yarar var. Yemeklerde ve salatalarda kullanmak tavsiye edilir.
KALP DOSTU derecesi ***
Diğer yağlar : Çoklu ya da tekli doymamış yağ içeren yağlar iyidir. Doymuş yağlar ise kötüdür.
Mısırözü yağı** , Ayçiçek yağı** , Palmiye yağı*
YASAK LİSTESİNDEN ÇIKARIN
BİLDİĞİMİZ: Yumurta, kolesterol deposudur. Zehirdir. Uzak durmalıyız.
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Gıdanın ihtiva ettiği kolesterol ille de kandaki kolesterol seviyesini yükseltmez.
NE YAPMALIYIZ: Kolesterol problemi varsa yumurtadan kaçının. Ancak yoksa aşırıya kaçmadan yenmesinde bir sakınca yok.
KALP DOSTU derecesi: **
KIRMIZI ET , BEYAZ ETE KARŞI
BİLDİĞİMİZ: Kırmızı et tavuktan daha çok kolesterol içerir. Bu nedenle kümes hayvanlarına yönelin.
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Doymuş yağ sağlığa zararlıdır. Tavuk hala iyi, özellikle derisini yemezseniz. Koyu renkli etlerden de kaçının.
NE YAPMALIYIZ: Tavuk ısmarlayın. Ama kızarmış değil.
KALP DOSTU : Tavuk** , Biftek*
NE KADAR YEŞİL , O KADAR İYİ
BİLDİĞİMİZ: Göbek salata ve marul. Her ikisi de yeşil ve her ikisi de yapraklı dolayısıyla sağlığa yararlı.
DOKTORLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Göbek salata sağlğınız için kötü değil. Ancak sudan da daha besleyici değil. Diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler de "flavonoid" denilen (bir çişet bitki pigmenti) kalbe dost maddeyi içerdikleri için yararlı.
NE YAPMALIYIZ: Salatanızdaki yeşilin rengini koyultun.
KALP DOSTU derecesi : Marul**** , Göbek salata*
TUZU GEÇİN
BİLDİĞİMİZ: Tansiyonunuzu yükseklere çıkarır. daima, düşük sodyum içeren tuzları tercih edin. Tuzluğa dokunulmamalı.
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Yüksek tansiyon probleminiz yoksa tuzluğa dokunabilirsiniz.
NE YAPMALIYIZ: Düşük sodyumlu tuzlar zarar vermez hatta yararlı bile olabilir. Ancak tuzlu krakerlere itibar etmeyin.
TEREYAĞ - MARGARİN
BİLDİĞİMİZ: Tereyağının her kaşığı kalp krizine çıkarılan bir davetiyedir. Margarine dönün.
UZMANLAR ŞİMDİ NE DİYOR: Bitkisel yağı, katı margarine dönüştürmek, tereyağı kadar kötü.
NE YAPMALIYIZ: İyi kolesterolü artıracak yağlara dönülmeli. Sıvı margarin ya da tereyağına alternatif olarak üretilen Benecol önerilebilir.
KALP DOSTU derecesi Benecol *** , Sıvı margarin ** ,Tereyağı* , Katı margarin* , Yağsız süt **** ,
Az yağlı süt *** , Meyveli yoğurt** , Tam yağlı süt* , Dondurma* ,
Lahana çorbasıyla 1 haftada 7 kilo
Gomdi Diyet
Brezilya'da ortaya çıkan ve Avrupa'ya sıçrayan yeni diyet sayesinde 1 hafta içinde 7 kilo veriliyor. İngiliz kalp uzmanlarının hastalara özellikle ameliyatlar öncesi uyguladığı diyetin ana yemeği lahana çorbası.
Çorbayı nasıl hazırlayacaksınız?
Günde iki öğün yenmesi gereken 'gomdi' denilen lahana çorbasının tarifi şöyle:
Malzemesi: 6 Soğan, 1 Yeşil Biber, 1 Lahana, 6 Domates, 3 kereviz, 1 paket sebze çorbası konsomesi...
Hazırlanışı: Sebzeleri küçük küçük doğradıktan sonra yeteri kadar su ile 10 dakika kaynatın. Ağır ateşte 12 dakika pişirin.
Çorbayı günde iki kez, tuzsuz, istediğiniz kadar yiyin. Kalp doktorları tarafından ameliyattan önce kalp hastalarına kilo kaybetmeleri için verilen çorba ile insanlar 1 haftada 7 kilo veriyor.
İşte bir örnek diyet listesi
1. gün: İki öğün lahana çorbasının dışında, muz hariç tüm meyveler. Kavun az şeker içerdiği için tavsiye edilir. Su, şekersiz çay ve kahve, şekersiz meyve suyu.
2. gün: Tüm sebzeler, taze veya haşlanmış. Tuz ve yağ kullanmayınız. Yeşil salata, marul tavsiye edilir. Akşam yemeğinde 1 adet kumpir (fırınlanmış kabuklu patates yağsız ve tuzsuz). İki öğün çorbayı unutmayınız.
3. gün: Sebze ve meyveler ve çorba.
4. gün: Bugün 3 adet muz ve tam yağsız süt. Bol su içiniz. Çorbayı unutmayınız.
5. gün: Izgara yağsız et, veya derisi alınmış beyaz tavuk eti veya ızgara beyaz etli balık. 2 öğün çorba. 6 domates, marul veya yeşil salata.
6. gün: Izgara et, tavuk eti veya beyaz balık, her zamanki iki öğün çorba.
7. gün: Yağsız pilav. 2 öğün çorbanız, sebze ve bol su.
Diyet boyunca alkol kullanmayınız. Diyeti bıraktıktan iki gün sonra alkol kullanabilirsiniz. Diyet bedendeki tüm yağları erittiği için alkol zarar verir. Ayrıca şeker kullanmayın, su içmeyin. Bu diyet ile bir haftada bünyeye göre 3-7 kilo verilebilir.
Akla giden yol mideden geçer
Zeka diyeti : İşte akıl motorunu işleten gıdalar....
İstiridye: (Alerjisi olanlar sakınsın) Avustralya'da yapılan araştırmalara göre küçük yaşlarda istiridye yiyen çocuklar daha zeki oluyor. İstiridyede bol miktarda bulunan "çinko"nun zekayı artırdığı bilinen bir gerçek.
Balık ve fıstık: Fosfolipid maddeler beyin hücrelerinin gelişmesini sağlıyor.
Folik asitli kahvaltılık: (Mısır gevreği, yulaf) Beynin düşmanı Alzheimer hastalına karşı iyi bir silah...
Bol yeşil sebze, lahana, ıspanak, portakal, greyfurt:
Beta carotenler ve C vitamini 65 yaş üzerinde çok yararlı küçük yaşlarda zeka gelişmesine yararlı. Zeka dopingi için çok yararlı.
Bol ciğer: Demir, B ve B12 vitamini yanısıra içinde zeka artıran maddeler bulunan ciğer özellikle küçük çocuklar için çok yararlı.
Yüksek proteinli gıdalar: Uzakdoğu kökenli bitkisel maddeler içeren "Ginkgo Biloba" hapı zeka gelişmesi bakımından çok yararlı.
(Ülkemizde seçkin eczanelerde bulunuyor).
Vitamin E: Günde en az 1 adet vitamin hapı alın.
Multivitamin hapları: Uzmanlar, çocuklarda zeka gelişmesine çok yararlı olduğunu belirtiyor.
Bunların dışında...
* Sık sık ve az miktarlarda yiyiniz
* Sabahları mutlaka kahvaltı yapınız
* Günde 140 gr. Bir kase Karbonhidratlı gıda alınız (Kahvaltılık yulav ve mısır gevreği sütle birlikte)
* Üzüm ve haftada 3-4 bardak kırmızı şarap yararlıdır
* Günde 1 bardak bira fayda sağlar.
Ne yapsan boş
Feleğin garezine bak!!!
Kap krizinin ortaya çıkması sadece kötü beslenme alışkanlıklarına, şişmanlığa, sigaraya bağlı değil. Bunlar kontrol edilebilir, önüne geçilebilir risk faktörleri. Bir de irade dışı, çoğu 'Allah vergisi' faktörler var ki, uzmanlar onların da kalp krizi olasılığını yükselttiğini saptamış... Örneğin göbekli, kel, kışın soğuğunda bile kıllı göğsünü rüzgârlara germekten çekinmeyen, dişleri bakımsız, akşam 4-6 saatlerinde rakı-kebapın başına çöken bütün o has Anadolu çocuklarının kesin kalpten gidici olmak için ne gibi bir suç işlemiş olmaları lazım?
KELLİK
'Kelaj' kıvamında amiyane ifadeyle bir kelle, yalnızca
façayı bozmakla kalmıyor, uzmanlar kellerin, saçlılara göre
3 kat daha fazla kalp krizi geçirdiğini ifade ediyor.
SOĞUK HAVA
Araştırmacılar, soğuk havanın sadece soğukalgınlığına yol açmakla kalmadığını, kalbi de etkilediğini ortaya çıkardılar. Çok düşük sıcaklıklara maruz kalmak kalp krizi riskini artırıyor. Kalbini seven, kışı sevmez...
DİŞ ETLERİ
Araştırmalar, diş eti hastalıklarının kalp krizi riskini
neredeyse ikiye katladığını kanıtladı. Bakteriler, kana
geçip kalp damarlarındaki ölümcül pıhtılaşmaları
kolaylaştırıyor.
VÜCUT ŞEKLİ
Fazla kilolar zaten kalbin en büyük düşmanı. Ancak fazla
kiloların toplandığı yerler de kalp krizi riski açısından
ipuçları taşıyor. Kalça yerine göbekte toplanan fazla
kilolar, kalp krizinin önceden habercisi sayılıyor.
GÜN VE SAAT
Kalp krizi olayları genellikle akşama doğru 4 ile 6 saatleri
arasında meydana geliyor. Özellikle Pazartesi ve Cuma günleri
kritik.