SOĞUK ALGINLIĞI
Soğuk algınlığı, üst solunum yollarında virüs türü mikropların
neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyondur. Birçok virüs türü (en sık
rinovirüsler ve koronavirüsler) soğuk algınlığına neden olabilir. Soğuk
algınlığından burun, boğaz, kulaklar, östaki tüpü, nefes borusu, ses
telleri ve akciğerler etkilenir. Soğuk algınlığı en çok okul çağı çocuklarında
görülür ve sıklığı yaşla azalır.
Soğuk Algınlığı :
Hızlı bir başlangıç evresi vardır. Belirtiler çabuk ortaya çıkar.Genelde
boğaz,burun,sinüsler ve larinkste infeksiyona neden olur.İnfeksiyon sırasında
ateş yükselmesi nadirdir ve yükselsede hafif bir artış vardır bu özellik
soğuk algınlığının gripten ayrılması açısından önemlidir çünkü
gripte ateş çok yükselebilir ( 39 dereceden fazla ).
Etkeni sıklıkla rhinovirüstür.Kışın ise daha seyrek görülür çünkü
yerini influenza virüs alır ( grip etkeni ) Sanılanın aksine soğuk havanın
etkisinden çok aşırı yorgunluk, duygusal stressler,allerjik nazofarenks
hastalıkları ve kadınlarda menstrüel siklusun orta dönemi hastalığın
ortaya çıkmasını kolaylaştırır..Boğazda ve burunda yanma hissi,öküsürük,hapşırma,burun
akıntısı ve kırıklık hali başlıca belirtileridir.Eğer akciğerlerde
rahatsızlık varsa bu bir komplikasyonu veya ikincil bir virüsü düşündürür.Bulgular
yaklaşık 4-10 gün içersinde kaybolur ve öksürük hastalığın ikinci
haftasında kesilmelidir.
Soğuk Algınlığı bakteriyel infeksiyonlarla,allerjilerle ve diğer hastalıklarla
benzer etkiler gösterir.Allerjik hastalıkların belirli dönemlerde ve belirli
etkenlerle ortaya çıkması ayırıcı tanıda önemlidir.Bakteriyel
infeksiyonların değerlendirilmesi için doktorunuz sizden boğaz kültürü
alacaktır.Kültür yöntemi hem etken bakteriyi belirler hem de etkin bir
tedavinin seçilmesini sağlar.
Soğuk Algınlığına karşı etkili bir aşı geliştirilememiştir.Geçirilen
infeksiyondan sonra hasta kanındaki antikorlar sayesinde bir süre
infeksiyondan korunur fakat bu korunma geçici ve kısa süreli olmaktadır.
Tedavide semptomlara yönelik tedavi uygulanır.Bunlar antipiretikler,antihistaminikler
,dekonjestanlar ve Aspirindir.Lütfen herhangibir ilacı kullanmadan önce
doktorunuza danışın özellikle çocuklarda Aspirin doktor gözetimi altında
kullanılmalıdır.C vitaminin subjektif bazı etkileri olduğu söylensede
tedavi edici ve koruyucu kesin bir etkisi bulunamamıştır.Hasta bol su almalı
ve dinlenmelidir.
Soğuk Algınlığı özellikle astım,amfizem ve bronşitli hastalarda
solunumda ciddi problemlere yolaçabilir.Hasta böyle bir durumda hemen bir
doktora başvurmalıdır.
Belirti ve Bulguları :
Soğuk algınlığının ilk belirtileri genellikle boğazda takılma hissi,
burun akıntısı ve hapşırıktır. Başlangıçta su gibi olan burun akıntısı,
bir süre sonra sarı-yeşil renkli ve koyu hale gelir. Çocuklarda boğaz ağrısı,
öksürük, baş ağrısı, ateş, halsizlik, kas ağrıları ve iştahsızlık
da görülebilir.
Hastalığın önlenmesi :
Henüz soğuk algınlığına kesin etkili bir aşı bulunmamıştır. Soğuk
algınlığına yakalanmamak için, hastalık belirtileri olan kişilerle hastalığın
ilk 2. ve 4. günleri arasında temas edilmemesi gerekir. Ancak, çoğu zaman bu
mümkün değildir; soğuk algınlığına yakalanan kişiler, henüz hasta
olduklarını anlamadan bulaştırıcı döneme girmiş olurlar.
Soğuk algınlığına yakalanan çocuklar, özellikle burun temizliğinden sonra olmak üzere sık sık ellerini yıkamalı, öksürüken ve hapşırırken ağız ve burunlarını kapamalıdırlar. Yorgunken, iyi beslenilmediğinde, serin ve nemli havada kalındığında soğuk algınlığına daha kolay yakalanılacağına dair inanışlar vardır; ancak, bunların gerçek olduğunu destekleyen kesin veri yoktur.
Hastalığın süresi :
Soğuk algınlığı genellikle 7 ile 14 gün arasında iyileşir. Bazen sinüzit,
orta kulak iltihabı, larenjit veya bronşit gibi komplikasyonlar nedeniyle
hastalığın seyri uzayabilir.
Evde uygulanabilecek tedavi :
Soğuk algınlığının düzelmesi zamana bağlıdır. Bu süre içinde çocuğun
istirahat etmesi ve bol sıvı gıda alması (su, meyve suları gibi) gerekir.
Genellikle ağrı kesici, dekonjestan ve allerji karşıtı maddeler içeren soğuk
algınlığı ilaçları, hastalığı iyileştirmezler; sadece kas ağrısı,
burun tıkanıklığı ve baş ağrısı gibi belirtilerin hafifletilmesine yardımcı
olabilirler. Buruna fizyolojik serum (%0.5 konsantrasyonda tuz solüsyonu)
damlatılması ve oda havasının bir buhar cihazı ile nemlendirilmesi burun tıkanıklığı
şikayetini hafifletebilir.
Tıbbi tedavi :
Genellikle gerekmez.
Doktorunuza ne zaman başvurmalısınız ?
Boğaz ağrısının şiddetlenmesi ve uzun sürmesi, öksürükle koyu balgam
gelmesi veya öksürüğün 10 günden uzun sürmesi, 38°C üzerinde ve birkaç
günden uzun süren ateş olması, göğüs ağrısı, sık nefes alma, yutma güçlüğü,
sıvı gıda alamama, kulak ağrısı, uyuklama hali, boyunda ağrılı şişlikler,
dudak, deri veya tırnaklarında morarma belirtilerinden herhangi birinin görülmesi
halinde doktorunuza başvurunuz.